mUltimate Chopin

op. 28 nr 15, Preludium Des-dur

Tekst Porównanie Uwagi Źródła Opis

Zagadnienia : Adiustacje Wf

t. 36-38

Utwór: op. 28 nr 15, Preludium Des-dur

..

W Wf1 ćwierćnuty wewnętrznego głosu pr.r. umieszczone są pomiędzy kolejnymi ósemkami górnego głosu, bliżej poprzedniej niż następnej, z którą mają być uderzane. Może to wywołać wątpliwości odnośnie do synchronizacji obu głosów:

  • ćwierćnuty pr.r. umieszczone są wyraźnie przed odpowiednimi ćwierćnutami l.r.,
  • podobnie umieszczone półnuty w t. 40-42 należy grać równocześnie z poprzednią ósemką, a więc inaczej niż tu.

W Wf2 ćwierćnuty pr.r. przesunięto tak, by wyraźnie łączyły się z następnymi, nieparzystymi ósemkami. Różnicy tej, przy uważnym odczytaniu nie wpływającej na brzmienie, nie odtwarzamy w naszych transkrypcjach.
Tak samo w t. 52-54.

kategoria redakcyjna: Niejasności graficzne; Różnice w źródłach; Informacje źródłowe i stylistyczne

zagadnienia: Niedokładności Wf , Adiustacje Wf

t. 57-59

Utwór: op. 28 nr 15, Preludium Des-dur

Łuk do Dis-dis w A, odczyt dosłowny

! miniat: wycinek od połowy t. 57 do połowy 59, tylko dolna 5-linia (w A ma być widać numery taktów, 14 i 15).
EZnieU prawy koniec

Łuk do t. 59 w A (interpretacja kon­tekstowa→Wf→Wa)

EZTU prawy koniec

Łuk do Ais-ais w KF (→Wn)

EZnieU1 prawy
..

Łuk wpisany w A pod t. 48-58 dochodzi mniej więcej do połowy tego ostatniego (takty te są tylko zamarkowane i nie zawierają nut). Po uwz­ględnieniu zawartości tego taktu otrzymujemy łuk do oktawy Dis-dis. Można wszakże wątpić, czy rzeczywiście taka była intencja Chopina. Niewykluczone bowiem, że kompozytor nie skonfrontował łuku z faktycznym tekstem partii l.r., a jedynie powtórzył znak z jednorodnej partii pr.r. Dlatego w tekście głównym proponujemy odpowiadający zapisowi analogicznych t. 41-43 łuk do t. 59. Odczytany dosłownie łuk A można uważać za wariant, natomiast jeszcze krótszy łuk KF (→Wn) jest powtórzeniem błędnego, niekompletnego łuku tych źródeł w analogicznych t. 41-43.

kategoria redakcyjna: Interpretacje merytoryczne; Różnice w źródłach

zagadnienia: Niedokładne łuki A , Adiustacje Wf

t. 70

Utwór: op. 28 nr 15, Preludium Des-dur

dis1 w akordzie w A (→KF→Wn1)

! miniat: wycinek, pół taktu, tylko górna 5-linia.            TGTU

e1 w Wf (→Wa) i Wn2 (→Wn3)

zamiast dis1
..

Wersja A (→KF→Wn1) może się wydawać błęd­na:

  • w analogicznym t. 62 dolną nutą 1. akordu jest we wszystkich źródłach e1;
  • we wszystkich innych akordach zdwojone bywają tylko nuty akordowe, a nie opóź­nie­nia;
  • w całej czterotaktowej frazie (t. 68-71) górny głos jest zdwojony oktawę niżej i ta oktawowa rozpiętość nie jest przekracza­na. Omawiane miejsce byłoby w tym zakresie jedynym wyjątkiem;
  • e1 występowało w tym miejscu w pierwo­tnej wersji tego taktu: . Jeśli celem po­prawki były – jak w analogicznym t. 62 – tylko zmiany wartości rytmicznych, dis1 mogło zostać napisane pomyłkowo.

Każdy z tych argumentów można jednak skon­tro­wać:

  • drobne zmiany przy powtórzeniach fraz to w dziełach Chopina raczej reguła niż wyją­tek. Nawet w omawianym miejscu zmianie (w stosunku do t. 61-62) uległa partia l.r. i to w sposób współgrający z wersją z dis1 – obniżenie linii basu zwiększa stabilność brzmieniową akordu, pozwalając na śmiel­sze korzystanie z dysonansów;
  • oktawowe opóźnienie dis1-dis2 rozwiązuje się w naturalny sposób na sekstę e1-cis2;
  • przejście w akordach lub figuracji z odle­głości oktawy na większą jest charakte­ry­stycznym dla Chopina chwytem piani­stycz­nym, por. np. Preludia fis nr 8, t. 6, E nr 9, t. 2, c nr 20, t. 2 i 6, F nr 23, t. 14;
  • celem poprawki w tym miejscu mogły być nie tylko zmiany rytmiczne, ale także właśnie ta subtelna zmiana prowadzenia dolnego głosu pr.r.

Do tekstu głównego przyjmujemy zatem wersję z napisanym przez Chopina bardzo wyraźnym dis1. Wersja z e1 pojawia się wprawdzie tylko w źró­dłach niepewnej autentyczności (Wf i Wn2), ale znajdowała się pierwotnie także w A, a ponadto brak poprawek w egzemplarzach lekcyjnych świadczy o akceptowaniu jej przez Chopina na lekcjach. Można ją tym samym traktować jako równorzędny wariant.

kategoria redakcyjna: Różnice w źródłach; Poprawki i zmiany; Informacje źródłowe i stylistyczne

zagadnienia: Poprawki A , Błędy wynikające z poprawek , Adiustacje Wn , Adiustacje Wf

t. 81-83

Utwór: op. 28 nr 15, Preludium Des-dur

 w A

! miniat: wycinek, t. 81-2, obie pięciolinie.
TGTU tylko Ped 81

Bez oznaczeń w KF (→Wn)

  w Wf (→Wa)

jak TGTU, ale tylko Ped i gwiazdka 81 bez nawiasu

 []  [], wariantowa propozycja redakcji

! miniat: 3 takty.              TGTU
..

Moment puszczenia pedału wskazanego na początku t. 81 nie został w A określony. Mogło to być zamierzone przez Chopina, gdyż tam gdzie dobrze brzmi stopniowe puszczanie pedału, Chopin niejednokrotnie pomijał znak  (por. np. Walc cis op. 64 nr 1, t. 15 czy Koncert f op. 21, cz. III, t. 117-120). Z drugiej strony, prawdopodobieństwo przeoczenia  jest dość wysokie ze względu na układ tekstu w A – następne wpisane oznaczenie pedalizacji i poprzedzający je t. 83 znajdują się w następnej linijce, co sprzyja różnego rodzaju niedokładnościom. W praktyce zdjęcie pedału można tu sobie wyobrazić zarówno analogicznie do t. 77, a więc przed 4. miarą taktu, jak i na końcu t. 83. To ostatnie rozwiązanie nie wymaga właściwie uzupełniania zapisu, dlatego zaproponowane w tekście głównym dwa znaki [] w t. 81 i 83 wskazują odpowiednio najkrótsze i najdłuższe z możliwych przetrzymanie pedału, niewynikające w naturalny sposób z notacji Chopinowskiej.
Całkowity brak oznaczeń pedalizacji w tych taktach to zapewne przeoczenie KF (→Wn). Z kolei znak  dodany w Wf (→Wa) w analogii do t. 77 jest niemal na pewno nieautentyczny, gdyż Wf1 korygował Fontana raczej bez konsultacji z Chopinem.

kategoria redakcyjna: Różnice w źródłach

zagadnienia: Adiustacje Wf , Brak znaku zdjęcia pedału